Lichaamsbeweging verlaagt Parkinson-risico

Regelmatige lichaamsbeweging zoals fietsen, wandelen, tuinieren, schoonmaken en sporten verkleint het risico om de ziekte van Parkinson te krijgen. Dat suggereert Frans onderzoek. Deelnemers die het meest sportten, hadden maar liefst 25 procent minder kans om parkinson te ontwikkelen dan degenen die het minst aan lichaamsbeweging deden.

Als je ouder wordt neemt het risico om de ziekte van Parkinson te krijgen toe: vanaf je veertigste verdriedubbelt die kans ongeveer elke tien jaar [bron]. Bij parkinson verdwijnen dopamine-vormende cellen uit de substantia nigra, een groepje donkergekleurde neuronen diep in de hersenen. Het gevolg is dat bewegingen vertragen, spieren stijf worden, je gaat beven en er evenwichtsklachten ontstaan. Uiteindelijk kan de ziekte tot dementie leiden. De meeste mensen sterven binnen vijftien jaar na de diagnose.

De ziekte van Parkinson is een slopende aandoening die als vuur in een dor bos om zich heen grijpt, wetenschappers spreken van een pandemie [bron]. Naar verwachting zullen er in 2040 wereldwijd 17,5 miljoen mensen aan deze ongeneeslijke ziekte lijden [bron]. Waarom dat zo is, is een mysterie. Er zijn echter behoorlijk serieuze aanwijzingen dat schadelijke stoffen zoals pesticiden, industriële schoonmaakmiddelen en fijnstof zich in onze hersenen ophopen en dat gevoelige neuronen in de substantia nigra daar niet tegen kunnen. Dit las ik in het boek ‘De parkinsonpandemie’ van de Nederlandse wetenschappers Bas Bloem en Jorrit Hof: een aanrader, maar geen geschikte leesstof vlak voor bedtijd.

Daarom nu snel over naar het goede nieuws: volgens een nieuwe Franse studie kun je de de kans om parkinson te ontwikkelen beperken door veel en intensief te bewegen. Met ‘intensief bewegen’ wordt lichaamsbeweging bedoeld waarvan je buiten adem raakt, zoals hardlopen of flink doortrappen op de fiets. Er zijn al langer aanwijzingen dat lichaamsbeweging symptomen van parkinson kan verlichten. Dit effect werd bijvoorbeeld gezien in een kleine studie met tien patiënten die gingen fietsen [bron]. Lichte inspanning als wandelen en tuinieren doet wel iets, maar pittig sporten des te meer. Ik heb zelf iemand met gevorderde parkinson sterk zien opknappen nadat hij slechts tien minuten per dag zeer intensief (‘ik roei me het snot voor de ogen’) ging trainen op een roeimachine. Hoe inspanning dit bewerkstelligt is onzeker, maar volgens een recent overzichtsartikel heeft het waarschijnlijk te maken met een reeks gunstige effecten dat lichaamsbeweging op de hersenen heeft. Door intensief sporten neemt de productie van Brain Derived Neurotrophic Factor toe, een hersenhormoon dat tot regeneratie en groei van neuronen aanzet; ook autofagie wordt gestimuleerd, een proces waarbij afbraakproducten in cellen wordt opgeruimd. Verder nemen ontstekingsbevorderende signaalstoffen door lichaamsbeweging af. Uit Nederlands onderzoek blijkt dat lichaamsbeweging bij Parkinsonpatiënten zorgt voor betere verbindingen tussen verschillende hersengebieden en een verminderde afname van hersenweefsel (‘hersenkrimp’).

Maar lichaamsbeweging werkt dus ook preventief. In 2018 verscheen een meta-analyse (studie waarbij resultaten van meerdere studies zijn samengevoegd) die aangaf dat intensieve lichaamsbweging bij mannen de kans op parkinson 21 procent kleiner maakt. Bij de nieuwe Franse studie is naar het effect van lichaamsbeweging bij bijna honderdduizend vrouwen gekeken. Aan het begin van het onderzoek waren ze gemiddeld 49 jaar jong; gedurende negentwintig jaar vulden ze regelmatig formulieren in met vragen over hun bewegingsactiviteit. Aan het einde van de studieperiode constateerden de onderzoekers dat elke vorm van lichaamsbeweging een beschermend effect heeft, maar dat de bescherming het grootst is bij veel en intensief bewegen. Vergeleken bij de vrouwen die het minst aan beweging hadden gedaan, kwam bij de vrouwen die het fanatiekste hadden gesport een kwart minder vaak parkinson voor.

De onderzoekers wijzen erop dat hiermee strikt genomen niet is bewezen dat veel en intensief sporten de kans op de ziekte van Parkinson verkleint. Het is immers niet uit te sluiten dat er andere factoren meespeelden. Misschien waren de actiefste vrouwen gemiddeld sowieso al gezonder dan de minst actieven, of hielden ze er meer andere gezonde gewoontes op na, zoals het eten van meer groente en fruit. De onderzoekers hebben hier zoveel mogelijk rekening mee gehouden bij hun berekeningen en denken dat er wel degelijk een oorzakelijk verband is. ‘Onze resultaten ondersteunen het ontwikkelen van oefenprogramma’s om het risico op de Ziekte van Parkinson te verlagen,’ aldus de hoofdonderzoeker in een persbericht.

Kortom, werk jezelf een paar keer per week flink in het zweet om het parkinsonspook te verjagen. Lichaamsbeweging is sowieso het kachtigste anti-aging medicijn dat je onder handbereik hebt: zie De testofactor en De houdbare vrouw.

Meer tips om het risico op de ziekte van Parkinson te verminderen vind je in de onlangs geactualiseerde versie van Bescherm je brein.

Tekst Pim Christiaans | Life Unlimited

Boeiende blog? Door hem te delen steun je deze site. Je kunt ook HIER een kleine donatie doen. Dank!

BLIJF LANGER SCHERP!

In deze praktische e-gids staan de nieuwste adviezen om je hersenen in topvorm te brengen en te houden met natuurlijke methoden en producten. De wetenschappelijke ontwikkelingen op dit terrein gaan snel; zodra er een extra manier is ontdekt om je hersenen tegen veroudering en ziekte te beschermen, wordt de gids geactualiseerd en uitgebreid. Als je een account op deze site hebt, kun je altijd over de laatste versie van BESCHERM JE BREIN beschikken. Zo blijf je up to date en loop je geen belangrijke nieuwe adviezen meer mis.

€ 5,95 BESTEL NU